Scott Fitzgerald'ın aynı ismi taşıyan klasikleşmiş kitabından uyarlanan film, "İçinden ne zaman birini eleştirmek gelse" demişti, "bu dünyada herkesin senin sahip olduğun üstünlüklerle doğmadığını anımsa, yeter." cümlesiyle başlıyor.
Bilmeyenler için belirtelim Scott Fitzgerald'ın bu eseri ders olarak okutulan önemli bir klasik olarak görülüyor. Türkçe'ye farklı isimler tarafından kazandırılan bu eserin Can Yücel çevirisi bile mevcut. Fakat kabul görmüş bir çevirisi olduğunu söylemek zor. Kitapta yer yer sembolik anlatımlarla örülmüş ciddi bir eleştiri olduğunu bilmek filmi izlerken de önem kazanıyor.
2013 yapımı bu film aslında remake yani yeniden yapım. Daha önce kitabın aslına daha çok bağlı kalınan 1974 yapımı bir film daha var. Bir çok eleştirmen Baz Luhrmann'ın kitabın aslından uzaklaştığı görüşünü paylaşsa da şahsi fikrim, Luhrmann 'zaten aslına uygun bir tane yapılmıştı, ben daha farklı nasıl bakarım' havasında olduğu yönünde. Belki bu noktada filmin 3D olarak gösterime girdiğini belirtmek de gerekiyor. Tabii ki 2D versiyonunu da tercih edebilirsiniz. Bir de jazz dönemini anlatan filmde hip hop kültürüne ait öğelere yer verilmesini eleştiren isimler olsa da bir çok kişi tarafından kabul edilen gerçek filmin soundtrack albümünün harika olduğu yönünde. (Benim favorim "love is blindness" parçası) Fitzgerald'ın Amerikan rüyasına bir eleştiri olarak kaleme aldığı kitabının filmde de aynı eleştiriye sahip olduğunu düşünmek zor. Fakat 1920'li yıllarda Amerika'da görülen materyalist, maddeci izleri açıkça görmek mümkün. Yemek, içmek ve hayvanca eğlenmek fikrinin sosyetik ve parlak partilere dönmüş şekli gözler önüne serilirken 'aşk' düşüncesinin de bu dönüşümden nasibini aldığını görüyoruz.
Jay Gatsby karakterinin 1920'lerin ışıltılı dünyasında umut dolu hırsıyla birleşen zengin olma amacı yozlaşmanın farklı bir boyutunda yaşanıyor. Ekonomik değişimlerin, hisse senetlerinin hızla artığı wall street dünyasının ve dönemin ABD yasalarının çanak tuttuğu ahlaki değerlerin çöküşüne dair ciddi eleştirilerin yer aldığı Muhteşem Gatsby filminin ailecek izlenebilecek bir film olduğunu söyleyemeyiz. Bununla birlikte film; dostluk, kadın - erkek ilişkileri ve aşk ile ilgili konularda yeniden düşünmeye zorluyor.
Fatih Karaşahan
--SPOİLER--SPOİLER--SPOİLER--SPOİLER--
Gatsby karakteri bugün bile hayatın bir çok yerinde görülebilecek bir karakter. Özellikle Sosyal Medya Tırmanıcıları olarak bilinen sahte fenomenlerin kendisinden birşeyler öğrenebileceği yönünde yorumlarla karşılaşmak mümkün.
Zira Gatsby "ya olduğun gibi görün yada göründüğün gibi ol" düşüncesini biraz yanlış anlamış bir karakter. Sahte bir geçmişi onaylayacak doğru referanslarla güçlendirerek zenginleştirdiği fakir hayatında illegal işlerle hırsla kurduğu hayallerine yapışmış umutlu bir sahtekar. Filmin sonunda Gatspy'nin sahte hayatının acı sonu da bunu da doğruluyor. Sizce de öyle değil mi?
Fatih Karaşahan
